Friday, April 29, 2011

Nu Leh Pa


                                            Nu Leh Pa

  • Kanu nawitui bawngnawi leh khuaizu sangin khum zaw a,
Kapa baan in sikkhuam sangin muanhuai zaw!
  • Kanu tawh zingsang biakinn thungen kapai, vangam pai tawh ka kibang a,
Kapa tawh zinglo kuan in kapai uh mopawi pai sangin nuam sa zaw ing!
  • Kanu nau-awih la-in la khempeuh lak ah ngaih pen a,
Kapa zola awih mah zaknop pen sa’ng!
  • Kanu hongmuat an mah andang khempeuh sang’ ka thadim zaw a,
Kapa hongpiak tui mah ka dangtaak pha pen!
  • Kanu khawhsa ankung mah kitawh baih pen a,
Kapa lamsa inn mah leitung ah muanhuai sa pen ingh!
  • Kanu tangthu gen mah zaknop kasa pen a,
Kapa ciamnuih gen mah ka nuihza pen!
  • Kanu mah leitung ah lungduai kasa pen a,
Kapa mah leitung ah ciampeel ngei kei sa pen ingh!
  • Kanu nungzang a ka ihmut mah ka ihmut nuam pen a,
Kapa baan lukhap in kazat mah lungnuam in ihmu thei pen ingh!
  • Kanu tawh biakinn sung a ka tutkhop mah ka kilawm pen a,
Kapa tawh ankuan ka-uum khop mah ka ankam liim pen!
  • Kanu tawh ka tonkhop mah vangnei ka kisa pen a,
Kapa tawh sing ka-at khop mah ka tawldam pen!
  • Kanu ong hilh thute mah thutang pen a,
Kapa kagei a hong om pen kumpi huangsung kaom sangin ka lungmuang zaw!
  • Kanu zatzat tu mah zatnuam kasa pen a,
Kapa seek kawngtem mah hiam tawntung pen!
  • Kanu hong leisak puan mah silhnuam in ka kilawm pen a,
Kapa hong bawlsak gua-phel mah tawh vasa tam man pen ingh!
  • Kanu hong thu ngetsakna mah lawhcing pen a,
Kapa hong deihsakna mah lian pen sa ingh!
  • Kanu hong phahsak dekphah tung mah ah ka mang hoih pen a,
Kapa suihsa tuangdung tung mah tutna in nuamsa pen ing!
  • Kanu hong gatsak puanbu sangin a lumzaw puanza a omnai kei a,
Kapa hong khuisak thongkuah sangin a to zaw om kei!
  • Kanu sam sangin a hoih zaw sam ka mu nai kei a,
Kapa ha sangin a paak zaw hatangh mu nai kengh!
  • Kanu sangin a citak zaw ding numei kamu nai kei a,
Kapa sangin a migi zaw ding pasal mu zo kengh!
  • Kanu hong sapna aw in aw khempeuh lak ah khum pen a,
Kapa hong gen thute suang mangpha sangin mangpha zaw!
  • Kanu maitangh in numei mai khempeuh lak ah it huai penpen a,
Kapa thapuak in pasal dangte tha sangin muanhuai zaw!
  • Kanu hong satna in ka lungsim hong satkha pen a,
Kapa hong totna in hong kikhel sak pen!
  • Kanu leh Kapa hongguat Lukhu mah leitung ah manpha penpen sa’ng!


By,
Pau Khan Kap
29April 2011


Note: Ta te a it Nu leh Pa khempeuh hih ka laigelh tawh ong pahtawi ingh!

Wednesday, April 27, 2011

ZoMi Te AhDing KalThak

Zomi Uleh Nau,

Mailam ah Zomi te leitungbup level a ikalsuan theihna dingin anuai
akalthak 10 teng lungngai leng ka lunggulh mahmah hi.

1. Vision lianpi pi nei in nasep hoih nono sem ding .
2.Ipu ipa khanga kipanin ikhasiatna te kimaisak ding.
3.I kammal mahmah tawh pausia zanglo in lametna kammal bekbek zang ding.
4.Ei kihelloh na peuhpeuh langpan sawm lo in panpih sawm ding.
5.Khat leh khat kikal ah kitelsiamna nei ding.
6.Thu hoih amu iomleh zuihpih panpih siam ding.
7.Khat leh khat kithusimlohna ki innkuanngaihsutluatna lungsim beisak ding.
8.Biakna nasem; kumpi nasem ; sumzong te leh gamvai nasem te kipawlsiam ding.
9.Nunglam ensiam in mailam nawtsiam ding.
10.Khantohna ding thu asemkhia aom leh hoih ei ci in panpih siam ding.
11. Gamsung leh gampua a om te kizop dan sepkhopdan siam ciat ding.
12.Midangte hoih na lasiam in ei thupitna zong midang te theisak ding.

Pasian in Zomi te honghuai dan nidang sangin limci zaw leh
thangah huai kasa zaw tahi.

Minam dang te tawh iki etteh ciangin atam pawl ihih loh hangin Pasian
mah muang in , igam leh imi te adingin nahoih tampi sem peuh leng
leitungbuppi theihpih theihdingin hong zang thei mahmah dingin ka um
hi.

Lungkia lo in hanlung ciam ciat ni.

Zomi te adingin sunni hongtaang tading hi.

Lunggulhna tawh,

Rev.Pau Khan Khai

Friday, April 22, 2011

NaKhang NoHun Sung ZatSiamIn

Khangno hun peen suahtaak peen hun, nopsak theih  peen hun ahih manin
alauhuai peen hun zong hi a, siatna tawh ikinai peen hunzong hipah
hi. Lamkhat pan ze-etna hun cileeng zong kikhial lo  hi. Adiakdiak-in
kineihsiam (actor/actress) teen khangno I suahtaakna, nopna te thei uh
ahihmanin Pasal/Zi nei  hak mahmah thei uh hi .
(a) NulePa’ thumanna
        Gamhoih zawdeuh te-ah kipat-tah daan zong hoihin,atawpna ah
amau a hoih kei a leh bel mimanlo taktak hilel ding hi. Gamhoih
ahihmanin nasem zo khat in aneu a kipan amah leh amah kivaak zo hipah
lel hi. Eilam-ah bel I seem nuam zong sepding omlo himawk in, NulePa
teen I Zineihkhit nangawn a hongvaak akul hi mawk hi. Gamhoih te amau
leh amau kivaak zo uh ahihmanin NulePa in tam sai nawnlo hi. Ei lam
ahbel NulePa in eileh ei iki vaak zawh dong hongvaak himawkin, enzong
amau I vaak kik zawh dikdek mateng phimbil nocia nangawn athu iman
akul nahi mawk a, aman huai mahmah thuzong  hisa ing.
        I tunte hongkhang in, imulte hongkhangin, I awte hong unh
ciang….. gamlak a singno akhang nuam mahmah aa adawng mikmek laitak
ihi hi. Tua ikhan nop mahmah laitakin ngeek mahmah se a, zong nip
mahmah in kitan baih mahmah hi, asih baih nop peen hun, nisa guahtui
alelh peen hun leh a deih peen hun hi a,  tua hun peen khangno hun
tawh kibang hi. Tua hun laitak  khangno teen bangbang ahi zongin i
leitung  pasian ahi NulePa’ thumah mangzo leng khialh omlo peen ding
hi.
(b) Lawmhoih (kholhpih hoih) kisam
          Mipil tawh kikhawl lecin napil ding a, mihai tawh kikhawl
lecin gimna nathuak ding hi.(Paunak 13:20) (La ZBC 289 Mawhna’ zol zui
kei-in).
            Gamdang U.S paileng Mikang pau, Malaysia paileng Malay
pau, ilawm te Seen(Chinese) nahi leh Seen pau I theih mah bangin I
khangno hun sungin lawm I teelding thupi mahmah hi. Leitung I nuntaak
sung I gamtat kampau hong khel thei peen lawm-legual nahi mawk hi.
Mihing te-in Zu dawn theisa, Tuibuuk, Khaini muam theisa a kisuak omlo
hi. Gamtat kampau hoihlo atheisa aa asuak ki omlo hi.Tua ahihmanin
ilawmte hoih leh eizong kihoih ding ahih manin lawmhoih thupi mahmah
hi. I it peen lawmnu lawmpa hang mahin lungleen khitui luanna hongpian
theih mahbangin, I it peen I lawm nu/pa tungmah panin siatna hoihna
hongpai thei hi. Tua ahihmanin I itpeen ilawm tezong akisap leh
ipelh(khen) lel ding akisap hun om thei hi. Lawmthak ineih ciangzong
kha thum khat vei tabang’ ilawm thakpa hangin ei lawmta sungah bang
hongpiang cihzong iki sittel zeel ding kisam hi. (Paunak 22:24-25)
© Munhoih(Leihoih) kisam
        Khangluiteen “Ki khua a hawh Ki’ neek ne, Zawng khua a hawh
Zawng’ neek ne” ana cih mah bangun I omna mun tawh zong khangnote
gamtat kampau ki lamdang thei hi. Tua ahihmanin khangno teen munhoih
(leihoih) I zon kul hi. Gamtat kampau peen a ki lawhlawh thei natna
khat nahi mawk hi. Malaysia Thongsung katun cil in, midang te daanin
Awnghawh(kongkhak omlo,tui kibuaklo), Kisil (bombi sungteen
omlo-mitampi kisil khawm), kihon lai( gamkhatle gamkhat kitawng) cih
daanin ka-om thei naikei hi. Ahi zong kha 3,4 sung bang tuate tawh ka
omkhop ciang katheih loh kaalin tuate’ gamtat daan a, agamta ta kana
himawk hi. Khangno teen a hihtheih leh innsaap’na, Saangkahna te-ah
kholhpih hoih leh munhoih/venghoih I zon tangtang ding kisam hi.
(d) Alauhuai hun awng
        Laigelhsiam BYRAN in…. “..nasep nei abel te’ ading akap
hunding nangawn hun omlo hi….” naci hi. Tua mah bangin khangno teen
zong lawm I zonciang amanlua, honghawh munlua te lawm a ineih lohding
thupi mahmah ding hi. Hunawng hangin mi pawlkhatte cim lua-in Zu sai
tung phekap, kitawng kiseel, nawnsan (kamtam) cih bang- in hunawng
kizang khial hi. Nipa khat ki-it mahmah uh hi. Nasep hahkatin a Nupa
un ann a neek khop hunzong tamlo phial hi. Ahi zongin nikhat guah
hongzu in Lo kuan thei nawnlo uh hi. A Nupa un nikhat  inn ah mei hong
awi khawm uh hi. Meikha ah apau dingteng lah beita in atawpna ah “sing
sawnto ve” ci-in kisawlsawl uh hi. A Zi inzong mangnuam tuanlo-in
nidang aa akiteen maa thutengtawh kitawngin kikhenlawh uh hi. Hunawng
ii hoihlohna hi. A zenzen in hunawng neikei le uh kikhen hetlo ding
hi. Ei khangno teenzong Zu,Za,Khaini, Tuibuuk, Kuunza zat hunding,
kitot kiseel, mi geensiat hunding leh Satan hunding omsak loding
hihang. I sepding a om pak keileh zong laibu simding, nasep ding
zongtawm ding hihang. I khangno hun, ihun awng sungin siatna in hong
pang gige den, hong ze-et den ahihlam phawkin I hun awng zatsiam ni.
        A koikoi ah Seente bang  nasepbel uh in a Zudawn a Phekaap
hunding, akitot hunding uh a om ngiatlo himawk hi. Natna nangawnin a
zuan ngamlo hiam cihhuai  phial mawk hi. Amau teen ei Pasian zong umlo
napi Paunak 13:4,20:13 na nuntaak pih mahmah uhin bangbang ici zong
leitung ah bel anuamsa uh hiphotphot ei….……eibel manlua kisa I Pa I U
te’ motor, motorcycle tawh Beer sai niangtuisai khawngah nuamsa
mahmah, nungaak/ tangval teen ahau takpi hongsa in hongngai ta
lailai.....
(e) Pumpi tung nate kepna
          Nomau pumpi ki-uktawm thei-in pilvang unla, hoihtakin thu a
ngen thei-in omta un (1 Peter 4:7).
          Mihing a ipian khitciang ut bangbang septheih hilo hi.I
khangno lai-in lungsim a ut hang! pumpi ikep hun I omsak mah bangin,
pumpi a ut hang lungsim I kepding akisap hun zong om hi. I lungsim ut
khempeuh kizui kimlo a, I pumpi sepnop khempeuh kiseem kim lo-in
ngaihsutna khuak izat kul hi.
          I khangno lai-in I theih nailoh ahi ahoihlo nate akhumtam a
altam, anuamtam anuam keitam cihte sinse keileng hoihpeen hi. Nalawm
pa/nu  ding zong buaisuk buaitoh kul lo-in nasep belpeuhin citak lecin
nang hongdeih tampi tak omlel ding hi.I khangno lai-in khialkha
pakleng I nuntaakna hong nuamlo suak ek thei hi. I khialh khitciang
kibawl kik nading haksa mahmah a, bawltheikik mah lengzong angei
hongbat nading haksa hi. Khialhna adang dang te aki puahpha thei,
akimaisak thei om napi’n Nulepa vaai-ah nakhialh leh Numei te anunna
siasuak’ thei a, Pasal te alungsim peengleen (kiplo) suak thei hi.
          Khatvei sukha photleng kizomzom nuam thei a, khatvei nialzo
phot lecin abaan hong zawhnop ding hi. Nakhuak tawh nangaihsut
khitciang, na lungsimtawh khentat, napumpi keem, thuak zawhna naneih
nang Topa tung nakhangno hun/ na siamsin hun aap ve lawm…… (Kahla
3:27).

Thu ngaihsun mahmah mi i kisam hi

Tulai globalization leitung mawk pen individualism a kithupisim hun ahi hi. Privacy a kilim deih mahmah hun ahi hi. Freedom a ki deih mahmah hun hi a, good life a ki emphasize mahmah hun ahi hi. Tua ahih manin mimal khat pen bangci nuntak ding, bangci gamtat ding, bangci kikhual ding cih pen kikuppiih, kisaipih cih khawng a ki ut hinawnlo a, eima thuthu ciat in kigamtaang leh a ki ut hun 'hun thak' ahi hi. Change has come.

Tua ahih manin thu ngaihsun mahmah mi i kisam hi.

Minam sungah, pawlpi sungah, innkuan sungah, khua sungah, gam sung ah, etc. Tua bang thungaihsut mahmah hun ah khangthakte thu ngaihsun nuamlo tata hizaw lai uh hi. Nidang sangin nuntakna nopzaw ta ahih manin nu leh pa pan a deih uh ngah, a kisap uh nei ahih manin amau ngaihsut tawm taktak ding om nawnlo a, a baihsa vive hih ding hilel hi. Tua bang hun ah a tamzaw in amau nopsakna bek zonga, a kim a kiang khual nawnlo uh hi. Tua bang ahih manin ngimna nei nawnlo uh a, tupna zong nei nawnlo uh hi. Lunggulh nei napi uh mi tampi ading phatuam lunggulhna hi nawnlo hi. Amau mimal angsung deihna a huapzo ciang bek hita a, self seeking vive hita uh hi. Tua bang hun ah leitung in thu ngaihsun mahmah mi kisam deuhdeuh hi.

Generation X te hun pan kipan khangthak sungah gim pipi a sep kankan utna, haksa taleh hih teitei utna kiam in a lian a kho a kip cihte pen a gam khangtolo leh a haksa lai gamte bek in hih ngap uh hipianpian hi. Tua zawh tu hun Gen Next hun ah bel gam khempeuh phial a level hong kikim toto a, tua gamte ah nopbawlna nuntak hong uang in, gimlo a neihnopna lungsim hong lian hi. Muanhuaina tawh akingahlo van leh na khat peuhpeuh pen a manphatna neu mahmah hi cih leitung piancil a kipan a kitheisa hi. Tua manin a manphatna a theihpihlo mi a tam deuhdeuh ciangin inn sungah thuhoih sangin thusia tam tun zaw a, mite ading phatuam sangin mite ading vangik kiguanzaw hi.

China gam ah khangno a tamzaw in computer games addict uh a, Korea ah bang bel naak addict lua mahmah uh ahih manin English Premier League football sangin games club kidemna ah sum a kitah uh tamzaw hi kici hi. Mihaute in tua games kimawl siamte footballer te bang mahin lei in sum tawh cial uh a, khasum neisak in a siamna uh tawh kituak khasum pia ziahziah uh hi. Tua sanga masa zaw nidangin Aklui kitu sak cih khawng na om ngei hi. Tua banga mite in a manpha kikeuhlo ding nopbawlna, nopsakna a limzat luat uh ciang a khuak hoih mahmah uh pen leitung phattuamna dingin zanglo in games kimawlna ding khawng bek in mawkbei sak uh hi. Mi tawmcik khat hauhna ding leh mi tawmcik khat nopsakna dingin zang uh hi. Tua lungsim hoih leh hatte mihing khantohna dingin kizang leh bangzahta a manpha ding hiam kici hi. Tua bang te thu ngaihsun mite lungkham hita hi.

India gam ah politics a lunglut tawm deuhdeuh a, IT lam ah a lungsim a pia tam deuhdeuh hi. Hih bangin a pai toh zel leh a gamsung ki ukna leh democracy pen mite in phawklo deuhdeuh ding uh a, a sawtna ciang a ut khat peuh in a ut ut in hei gawpgawp thei ding hi. Tua bang mah in leitung gam tuamtuam ah technology khanna hang leh mihingte theihna khanna hangin mite awareness khang hanhan a, mite deihna zong kikheng hiaihiai hi. Mite mi adingin lunglutna sangin nate tungah lunglutna lian semsem a, van tam neih ding, materialsm khang semsem hi. Ganno leh nate tawh kilungkimsak in mihing dangte tawh kithuah ding kidam hiaihiai uh a, amau nopsakna bek a zongta uh hi. Tua manin leitung in leitung adingin a ngaihsun mi kisam deuhdeuh hi. Angsung theihna leh neih leh lam tawh kidemna a sang deuhdeuh ciangin mite in leitung na ngawn sia cip leh phamawh asa lo om hiaihiai hi. Ama nopsakna ding ahih nak leh leitung nangawn siacip henla, atom bomb nangawn kizang leh phamawh a salo khang hiaihiai hi. Tuate a hung ding, a khaam ding, a dal ding mi kisam deuhdeuh a, ahi zong a lunglut tawm deuhdeuh hi. A sawtna ciang leitung na ngawn kisehsat thei leh kilawm hi. Ka gam hi ciang, ka leitang hih ciang, ka innmun hih ciang, ka lo hih ciang, ka huan hih ciang... cih bangin eima neihsa gam ki claim dinga, ka pawlpi hih ciang, ka khua ka tuite hiciang cih bangin kituambawlna hong lian semsem ding hi. Ka thunuai ah om teng hi teng, ka nuai ah hong kun hih teng cih bangin hong kigi khun semsem ding hi.

Tua banga mite a tai ngengngang laitak in ei zong mite lak ah mi pha dinga i om leh i dianglut dinga, a ban pen tangthu hita ding hi. Kihelzau gawpgawpta ihih manin eima ut bang tek i sem dinga, eima ut lam tek nekzonna i nei dinga, eima deih zi leh pasal i nei dinga, eima utna tek biakna i zui dinga, eima hoihsakna tek ah i teng ding hi. Ka u ka nau cih kikhualna hong kiam dinga, ka mi kasa cih hong dau ding hi. Sungh leh pu cihte hong bei dinga, mo leh mak cihte hong thupi nawnlo hiaihiai ding hi. Na khempeuh neih leh lam, kei utna, kei deihna, keima lunglut cihte in hong zo zawding hi. Tua bang taktak i tunna ding pen gam khangto leh minam khangto lak ah a teeng mi khatpeuh adingin hamsalo ding hi. Ahi zongin a khangto nailo, a traditional mahmah laite adingin hun themkhat kivei lai ding hi.

Nang leh kei zong leitung mi ihih manin i khuamuhna leh i tenna gam tawh kituak in mite i phak leh phakloh ding hong kidang hiaihiai ding hi. A khangto minam lak ah mite a ten ciangin a khangto nailo mite pen hehpih ding hi napi a hehpih manlo, a hehpih utlo leh a phawk kha nawnlo zong khang hiaihiai a, a sawtna ciang khualak lamgei lasak mah bangin, "A om lai teng kuama deihloh teng," cih mah hong suak kik veve hi. Khuata ah a tengtengte, a zawng mahmahte, a hau ngeilote, a khangto zolo te pen "a hehpih huai" cih tawh a kipaisansan lel hita hi. Leitung kipawlna leh cimawh huh pawlte in a phawk khak zel uh hangin amau deihsak ciang teng cihloh midang kiang tua huhna leh panpihna te in a baanzo hi tuanlo ahih manin a phawkloh mah uh tawh akibang ahi hi.

Tua hi a, leitung a khantoh nading leh a nopzawk semsem nadingin thu ngaihsun taktak mi kisam semsem hi. Haggai Leadership Training ka kah lai un hong sinsak uh: "Makai lawhcing i cih ciangin ama zalaih ding mi tampi a sekkhia ziahziah mi hi" a cih bangin leitung khantohna ding a sem taktak hi hang, minam hi hang i cih nopleh thu ngaihsun mahmah mi tampi i sekkhiat ding ahi hi. Ei pawl in i vekpi in thu ngaihsun mahmah hi leng zong mihing million khat zong kipha nailo ding ahih cianga, i vekpi in Christian i suak ding a deih huai mah bangin thu ngaihsun mahmah mi vive i suak khit ding deih huai.


Hau Za Cin
Phuitong Liim

Sunday, April 3, 2011

TuiMang Website NeiTeng Ah



1.TuiMang models
2.Lian Tuan Thang
3.TTUIMANG
4.ThawnTuang
5.TIA ( USA OMTE )
6.TuiMangNet

Sia Tuanpu La,

Sia Tuanpu La,
���������������������� Pupa piangna zogam lei aw ningzu bang khum a nuamin nuam ee. Phamsa zua tawh tongkum nuamin na minthei bang lo ing ee.
���������������������� Zuapa lungtup singdang gamah sesum minthang American dallar naubang sang ing ee, ka senngaihno Vung leh vonnihthum tawh
����������������������� maciang suanin ka Tunnu leh seino gual tawh lambang paakin zai ing ee
������������������������Seino gual aw hanlungciam ni minbangpianna daltui vangkhua kiilbang khanna'n gamgua bang hahciat ni ee. Pianna nunnuam sim
������������������������ leitungah Sianin siamin lumbang ong sung hen aw sung hen aw.
������������������������
������������������������������HIH LA ONG PIANKHIAT NA DING A VAI HAWM TENG
�������������������������1. Zogam neisok -�Tuan Nashville
�������������������������2. Alphonese - Mang�� La malgual
�������������������������3.Leentaang - S P� lai mal en
�������������������������
����������������������������� Green Hill .................?
�����������������������������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������A zek khia- Mr- Louis Khampi
����������������������������������������������� 4982 Edmound pike Apt-B-14�������������������������������������������������������� Lungdam Topa thupha
����������������������������������������������� Nashville,�TN 37211
��������������������������������������������������� U.S.A��������������
������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
�����������������������
������������������������
�������������������������������������������
�����������������������������������������������
���