Friday, May 20, 2011

VUN-ATNA LEH KI TUIPHUMNA ETKAKNA

VUN-ATNA LEH KI TUIPHUMNA ETKAKNA

Thulu: Vun-Atna leh Tuiphumna neu ngaihsut loh ding a hi hi.
Text: Piancil 34:1-31
Thu honna: Vun-atna pen Abraham hun pan kipanto hi in tunidongin Israelte in Pasian tawh kizopna thusim in neito suak uh hi. Thukhunthak ah hih vun-atna tawh kisai sawltak Paul in a genkikna ah, taksa vun-atna a hilo Khazih vun-atna pen amah Zeisu min tawh ki tuiphum na ahi hi na ci hi (etd.Col.2:10-12). Jakob leh Leahte tanu Dinah tungtawn a hong kizomsuk Hamor khuamite vun-atna tawh kisai leh tuhun tuiphumnate enkak khawm ni.
Piancil 34 a Tangthu: Jakob leh a innkuante pen a galtaina a pute Nahor, Bethuel, Labante tenna Haran khuapi (amin dang Paddanaram) pan in Kanaan gam zuan in hong ciahkik uh hi. Peniel ah Topa tawh kilai in, Jakob pan in Israel cih min ki phuak sakkhin zota hi. Ahizong in Bethel hong tun madeuh in Shekhem khuapi gei ah giahphual hong sat uh hi. Leah tanu Dinah Shekhem khua ah amah guak va cimvak kha hi. Dinah pen nungak melhoih mahmah khat ahih man in, tua khua hausapa Hamor tapa Shekhem in thatang hat thu tawh luppih hi. A mawk luppih hisam lo in, amel hoihsalua a hih man in apa Hamor khiang ah ka ziding in hong laksak in ci in itna tawh ngen hi. Hih thu Jakob tung ah gen uh hinapi in, a tate gamsung ah a omlaitak ahihmanin bangmah genlo in imcip phot hi. Hamor mo-la ding in Jakob leh a tate tungah hong paiciangin mikhempeuhin hong theikhiata hi. Dinah pianpih sanggamte nih Simeon leh Levi ten zongh a zak uh ciang in nakpi takin, ka sanggamnu hong simmawhsak ci in nak heh mahmah uh hi. Ahizong in, Simeon leh Levite in khembawl uh a, ko tawh nong ki tentheihna ding un, pasal khempeuh in na vun uh na at uh kulding hi ci uh hi. Shekhem leh apa Hamorte in a khuapihte khiang ah hih Jakob innkuante tawh sung-le-pu in kizom ding hi hang, ih tenna leitang zong gol mahmah hi, tua ih ki zop theihna ding in pasal khempeuh vun-at ding hi lel hi, a cih uh ciang in tua khua pasal khempeuhin sangthei uh hi. A zawdeuh in Shekhem in Dinah ngailua ahihman in, a vun-at ding pen zekai hetlo hi ci hi (v.19). Pasal khemepuh meima vei in a om laitak uh a nithum ni in, Simeon leh Levite a unau un Shekhem khuami pasal khempeuh thatkhin uh hi. Pasian tawh a ki zopna uh vun-atna pen galhiam ding in hong zang mawk uh ahih man in, hih thu hang in Jakob a lunggim sak hi (v.30). Tua mah bang in, tuhun ciang in Pasian tawh kizopna khat ahi thu-um mite a ki tuiphum ding hitakpi mah a, upna lo tawh a ki tuiphum tampitakte in Zeisu leh a pawlpi dahsak hi. Pasian sawlna bang hikhollo in zi leh ta deihna lel tawh vun-atna a zang Shekhem khua pasal khempeuh in sih lawh uh hi. Tua mahbangin, Pasian tawh ki zopna ding in a zanglo (upna neilo) tuiphum ding genna in, siatna lianpi piangsak hi. Thu um a ki tuiphumte in gupna ngah ding ci bek hi (Mk.16:16).



Phawkding: Vun-atna leh tuiphumna pen gamtatpha a hi kei hi. Ut leh zuiding ut kei leh ei thu cih bang tawh a kinga nam zong a hikei hi. Pasian tawh ki zopna hi a, Pasian mi cihna a ngah Israel pasal khempeuh zuih hamtang ding vun-atna a hi hi. Zeisu mi khempeuh in Ama hihna a um, Amah tawh a kizom (si khawm, kivui khawm, thokik khawm Rom.6:3) mite zuih hamtang ding Zeisu min tawh tuiphumna ahi hi. Zeisu tawh kizopna hikei a cite adingin, a ut bangbang tawh a ki tuiphum zong in a phattuamna leh a phatmawhna a omkei hi. Pawlpi suahna peuh, upa leh local board telcinna ding peuh, nekkhawm nethei ding cih ciang bek tawh a ki tuiphumte tung ah Shekhem khuate siatna sang in a lauh huaizaw thukhenna om ding hi (Mk.16:16b). Pawlpi ngeina hizawlo in Zeisu tawh ki zopna laigil taktak a hih man in, Lai Siangtho sung ah namkhat bek a ommah bangin Zeisu a um mite Amah Zeisu min tawh ki tuiphum ding ahi hi.



Thu khupna: Piancil 34 tangthu ih etciang in, vun-atna ki lehzatkha hi cih ki mu thei hi. Vun-atna pen thu manlo hi cihnading thu a om tuan kei hi. Ahizong in, vun-at ding a hanthawn Simeon leh Levite unau lungsim pen Pasian deihna a gennuam hizawlo in a sanggamnu phula-nuam na hikhazaw hi. Vun-atna a zang Shekhem khua pasalte zong Pasian tawh kizopna ding in, khensatna hilo in sung-le-pu ki zopna ciang ding bek in neu ngaihsut kha uh hi. Tua mah bang in, tulaitak Christian kici mite sungah (UPCte zong) tuiphumna a zangkhai (neu) ngaih sut tampi ih om hi. A ki phumte ahizong, ki phum un ci-a a hanthawn siate ahizongin, hih Zeisu min tawh ki tuiphumna pen thuneuno khat bang in ngaihsut ding hi lo a, gamtatpha dan maimai a ngaihsut ding zong ahi kei hi. Pumpi nin sawpsianna zong a hi kei hi (1Pit.3:21). Noahte innkuan tui in a hotkhiat bang in hong honkhia ding um a kituiphumna tuiciin a hi ih (1Pet.3:19-20). Tuiciin pen a umlote adingin sihna hi a, a um Noahte innkuan ading in nuntakna ahi hi. Zeisu Khazih puanbangin silhna (mopuan) ahi hi (Gal.3:27). Zeisu sisan sang zolo a, Zeisu mahmah a sang zolote pen Zeisu min tawh a ki tuiphumna ding ahang omlo hi. Mi kiphum ahihciang in kiphum mai ning a ci mi tampitakte pen a ut hun hun ah Zeisu min kihel selo in nihvei or thumvei ki phum kikik lel ding uh hi. Upna nei hetlo in Zeisu min tawh tui na kiphum khak zenzen leh, upna na neih khitciang in Zeisu min tawh ki tuiphum kik in. Upna neilo a, Zeisu min tawh ki tuiphumna in a mawkna hi veve hi. Na upsial in kiphum gige ding a hituankei hi, Zeisu pen khatvei bek singlamteh tungah a sih mah bangin, na upna tawh khatvei na ki tuiphumna pen Topa in hong sang hi (Eph.4:4-5). Greek, Hebia, Latin, Piantit, Mang leh Zolai, pau tuamtuam tawh ih kawi kaihkaih zong in, tuiphumna pen namkhat bek hi a, Zeisu min bek mah Sawltakte in zangh hi cih Lai Siangtho in hong hilh hi (Sawl.2:38; 8:12,16; 10:48; 16:15; 19:5; 22:16).


Khazih nasem,


Rev. Dr. Suan Za Khup
Yangon

No comments:

Post a Comment